Gemeenteraden vergaderen onder voorzitterschap van de burgemeester. Bij afwezigheid van de voorzitter wordt de raad voorgezeten door de vice-voorzitter van de raad die door de raad uit zijn midden wordt gekozen.
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De gemeenteraadsleden nemen beslissingen die voor de gemeente van belang zijn. Bijvoorbeeld over onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belastingen. Dat doet de raad door de grote lijnen uit te zetten voor het gemeentelijk beleid en bemoeit zich daarbij niet met elk detail. Daar is het dagelijks bestuur voor, het college van burgemeester en wethouders (B&W). De raad houdt dat dagelijks werk wel in de gaten en als het nodig is, wordt het college ter verantwoording geroepen. De raad beoordeelt plannen en maatregelen, stelt vragen én neemt natuurlijk zelf het initiatief. In Arnhem bestaat de raad uit 39 raadsleden van 15 verschillende politieke partijen/groeperingen.
Een fractievolger in Arnhem is iemand die namens zijn fractie de Politieke Avond kan bijwonen. Het verschil met een gemeenteraadslid is dat een fractievolger niet door de kiezers is verkozen en dus geen stemrecht heeft in de besluitvormende Poltieke Avond. Gedurende een zittingsperiode van de raad kan een fractie maximaal drie personen tegelijkertijd als fractievolger aanwijzen. Gedurende een zittingsperiode van de raad kan een fractie maximaal vijf personen als fractievolger voordragen.
Het werkgeverschap van de griffie ligt in handen van de commissie Werkgeverschap Griffie. Dit is een aparte commissie die uit drie raadsleden bestaat en als een (echte) werkgever toeziet op het functioneren van de griffier. De vergaderingen van de commissie Werkgeverschap griffie zijn besloten.
Het Presidium heeft een algemeen adviserende rol aan de raad inzake de organisatie, de werkzaamheden en het functioneren van de raad. Het Presidium vervult ten aanzien van de politiek-inhoudelijke aspecten van het raadswerk geen rol. Het Presidium van de raad wordt gevormd door de voorzitter, de vice voorzitter en fractievoorzitters van de gemeenteraad. Voorzitter is de burgemeester in zijn hoedanigheid als voorzitter van de raad.. De griffier is aanwezig als ambtelijke ondersteuning. Het Presidium komt voorafgaand aan een volledige besluitvormende Politieke Avond bijeen. De vergaderingen van het Presidium zijn openbaar en worden gepubliceerd via iBabs. U vindt ze onder het tabje "Kalender" bij "Presidium".
De Agendacommissie bestaat uit de vice-voorzitter van de raad en de voorzitters van de raadskamers (maximaal 1 per fractie); overige fracties kunnen een fractielid afvaardigen. De taken en bevoegdheden van de Agendacommissie zijn: het voorbereiden en vaststellen van voorlopige agenda’s voor raadsvergaderingen en raadskamervergaderingen, het vaststellen van de vergadercyclus van de Politieke Avond en het vaststellen van de vergaderingen als bedoeld in artikel 17, tweede lid, van de Gemeentewet***. De vergaderingen van de Agendacommissie zijn openbaar. U vindt ze onder het tabje "Kalender" bij "Agendacommissie".
*** Voorts vergadert de raad indien de burgemeester het nodig oordeelt of indien ten minste een vijfde van het aantal leden waaruit de raad bestaat schriftelijk, met opgave van redenen, daarom verzoekt.
Dagelijks Bestuur Agendacommissie
De Agendacommissie heeft het Dagelijks Bestuur de taak gegeven om de agenda’s vast te stellen. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit leden van de Agendacommissie en de vicevoorzitter (plaatsvervangend voorzitter) van de raad. De vicevoorzitter is de voorzitter van het Dagelijks Bestuur. De vier leden veranderen iedere drie maanden volgens een vastgesteld schema.
De auditcommissie is een commissie van advies aan de raad. De auditcommissie onderhoudt contacten tussen de gemeenteraad en de accountant; onderhoudt contacten tussen de politiek en de ambtelijke organisatie over de jaarrekening; adviseert de gemeenteraad over de opdracht aan de accountant; adviseert de gemeenteraad over de omgang met de jaarrekening en de rapportering daarover door de accountant; coördineert de onderzoeken van de accountant, de financiële onderzoeken door het college en de onderzoeken van de Rekenkamer. De vergaderingen van de auditcommissie zijn openbaar. U vindt ze onder het tabje "Kalender" bij "Auditcommissie".
De griffie ondersteunt de gemeenteraad bij zijn werk. De griffie verzorgt de secretariële, procesmatige en inhoudelijke ondersteuning van de raadsleden. De medewerkers bereiden de vergaderingen voor en zorgen voor de informatievoorziening. Verder verzorgt de griffie de communicatie over het werk van de raad.
Elke gemeente is bij wet verplicht om een rekenkamer (of een rekenkamerfunctie) te hebben die onafhankelijk onderzoekt doet naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gemeentebestuur.